Sycylia - niby blisko i wciąż w Europie, ale jednak na jej dalekim południu. Może więc zastanawiać, czy na wyjazd w te strony trzeba się jakoś szczególnie przygotować? Co warto wiedzieć przed przylotem? No i moja ulubiona część - jak wprowadzić się w tym wypadku w sycylijski nastrój?

Zwykle opowiadając o kraju albo regionie, kiedy wiem, że zapowiada się seria tekstów, zaczynam od postu z ogólnymi informacjami. Tym razem wszystko zrobiłam odwrotnie - najpierw napisałam o ukochanym miejscu ze słodkościami, potem zabrałam Was na wschodnią część wyspy i do Palermo, a teraz nadrabiam całą resztę, bo przecież nie powiedziałam ani kiedy jechać, ani co jeść, a to może się przydać! No więc po kolei.

Kiedy jechać?

Sycylia to dobry kierunek przez cały rok. Latem trzeba się jednak liczyć z upałami, co może być atrakcją samą w sobie - wygrzewanie się w słońcu, morskie kąpiele, sjesta w środku dnia i długie wieczory, kiedy wszyscy są na zewnątrz. Zimą z kolei jest tu dużo cieplej i jaśniej niż w Polsce, dni są dłuższe, a temperatury wciąż na przyjemnym plusie - pewnie w okolicach kilkunastu stopni, chociaż może padać. W grę wchodzą więc długie spacery, dla niektórych wciąż zanurzenia w zimnym morzu i zjazdy na nartach z Etny. Wiosna i jesień są oczywiście gdzieś pomiędzy - jest już bliżej dwudziestu stopni, a turystów wciąż mniej niż latem, to dobry moment na zwiedzanie.

Co warto wiedzieć przed wyjazdem?

Sycylię najłatwiej zwiedzać samochodem, warto jest więc go wynająć. Ceny są przyzwoite, szczególnie za niewielkie auta, które polecam (Fiat 500 jest moim ulubionym włoskim wyborem!). Łatwiej nimi parkować i jeździć wąskimi, krętymi uliczkami. Jeśli zdecydujecie się jeździć na Sycylii, warto poczytać o podstawowych różnicach na drodze - tym, gdzie można legalnie parkować i o tym, gdzie nie powinno się wjeżdżać, żeby uniknąć mandatów. I oczywiście polecam nie oszczędzać na ubezpieczeniu i brać pełne, nie chcecie się stresować, jeśli ktoś Was zarysuje albo coś się wydarzy. Jeśli wybieracie się zimą na Etnę lub w inne trudniej dostępne miejsca, pamiętajcie też o konieczności zimowych opon i łańcuchów.

Poza tym Sycylia jest łatwa w obsłudze. Warto pamiętać o oczywistych rzeczach takich jak ochrona przed słońcem (coś na głowę, a SPF cały rok!), zabranie stroju kąpielowego na wszelki wypadek niezależnie od pogody, wygodnych butów do treckingu w razie wejścia na Etnę czy ciepłych ubrań, jeśli wybieracie się na nią zimą.

Jeszcze parę praktycznych przypominajek:

warto mieć na uwadze, że w ciągu dnia niektóre sklepy i restauracje mogą być zamknięte (zwykle między 13:00 a 16:00);
w restauracjach prawie zawsze doliczane do rachunku jest coperto, czyli taka opłata serwisowa za przygotowanie stołu, mylona czasami z napiwkiem - coperto nie zależy od jakości obsługi;
woda z kranu jest zdatna do picia;
od czasu do czasu przydaje się gotówka.

Co przywieźć z Sycylii?

Sycylia to kraj pysznego jedzenia. Słynie z wielu rzeczy, ale z tych łatwiejszych do przewiezienia proponowałabym pistacje z Bronte, ciasteczka z migdałów, czekoladę z Modici, konfiturę z moreli z Caffe’ Sicilia, marcepan w kształcie owoców (frutta martorana), oliwę z oliwek, suszone na słońcu pomidory czy jakiś ser - np. ricotta salata. Jeśli pijecie alkohol, warto rozejrzeć się za dobrym sycylijskim winem, likierami cytrusowymi - Limoncello albo Mandarinetto czy ziołowym likierem Amaro Averna. Sycylia słynie też z rękodzielnictwa, głównie ceramiki. Może spodobają się Wam też tradycyjne marionetki nawiązujące do lokalnego teatru lalkowego. Warto rozglądać się też za lokalnymi kosmetykami, szczególnie tymi o zapachu cytrusów.

Jedzenie na Sycylii:

O sycylijskim jedzeniu są całe książki kucharskie, a pewnie spędzając tam nawet rok, nie spróbowałoby się wszystkiego. Warto jednak znać podstawy i wybierać tak, żeby skosztować jak najwięcej różności. Kuchnia Sycylii jest bardzo bogata, aromatyczna i inna od tej na kontynencie. Mieszają się w niej i wpływy greckie (szczególnie na wschodzie, głównie w Syrakuzach), i arabskie (najsilniej na zachodzie, w Palermo i okolicach), a gdyby tego było mało, widać też ślady innych okupantów wyspy – Rzymian, Fenicjan i Normanów.

Na mojej liście smakołyków znajdują się:

pasta alla Norma - makaron z sosem pomidorowym, smażonym bakłażanem, ricottą salata i bazylią (ostatnio mój absolutnie ulubiony!)
pasta con le sarde – makaron z sardynkami, koprem włoskim, rodzynkami i orzeszkami piniowymi - czujecie arabskie wpływy?
pesce spada alla griglia – grillowany miecznik, bardzo popularny na Sycylii
pasta acciughe e pangrattato - makaron z anchovies, czosnkiem i prażoną na patelni bułką tartą
caponata - duszone bakłażany z selerem, oliwkami, kaparami i octem, lekko słodko-kwaśne
pane cunzatu - kanapka z pomidorami, serem, anchois i oliwą
pane con la milza / pani câ meusa - bułki z podrobami - głównie płucami i śledzioną cielęcą
różne inne podroby, np. stigghiole - jelita jagnięce albo frittola - mieszanka resztek wołowych smażonych w smalcu
panelle - placki z mąki z ciecierzycy, często jedzone w bułce
sfincione czyli sycylijska pizza, zupełnie inna niż ta z Neapolu, bo na grubym cieście, z sosem pomidorowym, cebulą, anchois i serem
arancini - smażone w głębokim oleju kulki ryżu z różnego rodzaju nadzieniem
owoce morza
brioche z granitą - klasyczne sycylijskie śniadanie, koniecznie z granitą z migdałów lub cytrynową!
canollo - świeżo nadziewane ricottą rurki z chrupiącego ciasta, często z dodatkiem czekolady albo skórki pomarańczy
minne di Sant’Agata - tak zwane cycki św. Agaty, przypominające kobiece piersi; na spodzie z kruchego ciasta lub biszkoptu, z owczą ricottą w środku i polane cukrem
cassatina i cassata - ciasto z owczej ricotty wymieszanej z cukrem, czekoladą i kandyzowanymi owocami, z biszkoptem nasączonym likierem, oblane lukrem; mała wersja to cassatina do zjedzenia na raz, a cassata to ich duża wersja
frutta di martorana - marcepanowe słodycze, które w zasadzie 1:1 przypominają prawdziwe owoce
lokalne produkty: pistacje, migdały, ricotta, karczochy, bakłażany, czerwone pomarańcze

Co obejrzeć / posłuchać / przeczytać:

Sycylia wiąże się z wieloma fascynującymi historiami. To też duża inspiracja dla artystów i ciekawy region dla historyków.

📚[Reportaż] Peter Robb, Sycylijski mrok, wyd. Czarne, 2013 - reportaż o sycylijskiej cosa nostra, czyli historia mafii bez romantyzowania, w której granice między jej światem, a światem polityki są zatarte.

📚[Powieść historyczna] - Stefania Auci, Sycylijskie lwy, tłum. Tomasz Kwiecień, wyd. W.A.B, 2022 - fascynującą historia rodziny Floriów, sławy, bogactwa i władzy, a także romansów, zdrad, mrocznych tajemnic i okrutnej zemsty.

🎥 [Serial] Biały Lotos, HBO - to wciągający serial, czarna komedia i dramat jednocześnie, którego akcja dzieje się w luksusowych hotelach w różnych miejscach świata. Opowiada o losach ich personelu i gości, o tajemnicach, hipokryzji i napięciach społecznych. Każdy sezon dzieje się w innym kraju, a drugi z nich - na Sycylii.

🎥 [Film] Ojciec chrzestny 2, reż. Francis Fort Coppola, 1974 - klasyk kinematografii, którego część była kręcona na Sycylii. Jest rok 1917. Młody Vito Corleone stawia pierwsze kroki w mafijnym świecie Nowego Jorku, a ponad 40 lat później jego syn Michael walczy o interesy i dobro rodziny.

🎥 [Film] Malena, reż. Giuseppe Tornatore, 2000 - scena przejścia bohaterki przez miasteczko, która kręcona jest w Noto, to jedna z najbardziej rozpoznawanych scen w historii kinematografii. Film z pięknymi zdjęciami opowiada o Malenie, która przyjeżdża do fikcyjnego sycylijskiego miasteczka w latach 40, a trzynastoletni Renato Amoroso dostaje na jej punkcie obsesji.

🎧 [Podcast] Zabawy jedzeniem, odc. 91 Sycylijskie historie - osobista opowieść Pauliny Nawrockiej-Olejniczak o doświadczaniu Sycylii przez smaki.

***

Post ten ukazał się w ramach serii o Południowych Włoszech. W ramach tego cyklu możecie też przeczytać o:

Palermo
wschodniej części wyspy

A jeśli mało Wam Włoch, zachęcam też do cyklu o ich północy, gdzie znajdziecie informacje o: